ആപ്പ്ജില്ല

രോഷപ്രകടനമോ ചരിത്രത്തിന്‍റെ പൊളിച്ചെഴുത്തോ? പ്രതിമകള്‍ തകര്‍ക്കപ്പെടുമ്പോള്‍...

കാലങ്ങളായി അടിച്ചമര്‍ത്തപ്പെട്ടവര്‍ക്ക് കാണാവിലങ്ങുകള്‍ തകര്‍ത്ത് പുറത്തുവരാന്‍ ഒരു തീപ്പൊരി മതിയാകും. അങ്ങനെയൊരു തീപ്പൊരിയാണ് ജോര്‍ജ് ഫ്ലോയിഡിന്‍റെ മരണം അമേരിക്കയിലും ലോകമാകെയുമുള്ള വിവേചനം നേരിടുന്നവരുടെ മനസ്സില്‍ കോരിയിട്ടത്

Samayam Malayalam 15 Jun 2020, 8:17 pm

Samayam Malayalam രോഷപ്രകടനമോ ചരിത്രത്തിന്‍റെ പൊളിച്ചെഴുത്തോ? പ്രതിമകള്‍ തകര്‍ക്കപ്പെടുമ്പോള്‍

രോ പ്രതിമയും ഒരു കാലഘട്ടത്തിന്‍റെ പ്രതീകമാണ്. ലോകം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുമ്പോള്‍ മാറ്റമില്ലാതെ തെരുവുകളില്‍ ഉറച്ചുനില്‍ക്കുന്ന ചരിത്രസ്‍മാരകങ്ങളാണ് പ്രതിമകള്‍. തലമുറകള്‍ മാറിവരുമ്പോള്‍, അവരില്‍ ചരിത്രബോധം ഉണര്‍ത്തുന്ന പ്രതിമകള്‍ സമൂഹത്തില്‍ വലിയ സ്വാധീനമാണ് ചെലുത്തുന്നത്. എന്നാല്‍ പൊതുവെ ആളുകള്‍ വലിയ താത്പര്യമൊന്നും ഇല്ലാതെയോ നിസംഗതയോടെയോ ആണ് പലപ്പോഴും പ്രതിമകളെ വീക്ഷിക്കുന്നത്. മാത്രമല്ല, മിക്കവയും പ്രസക്തി നഷ്‍ടപ്പെട്ടവയുമാണ്. സമൂഹത്തില്‍ മാറ്റങ്ങള്‍ വരുന്നതിന് അനുസരിച്ച് ആശയങ്ങള്‍ക്കും രാഷ്ട്രീയ നിലപാടുകള്‍ക്കുമെല്ലാം മാറ്റം വരുന്നു. അപ്പോള്‍ ചരിത്രത്തില്‍ വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ടായിരുന്ന പലതും അപ്രസക്തമാകുന്നു.

ലോകത്താകെ പടരുന്ന ബ്ലാക്ക് ലൈവ്സ് മാറ്റര്‍ പ്രക്ഷോഭങ്ങള്‍ക്കിടെ നിരവധി പ്രതിമകളാണ് തകര്‍ക്കപ്പെടുന്നത്. കറുത്ത വര്‍ഗക്കാരനായ ജോര്‍ജ് ഫ്ലോയിഡിനെ വെള്ളക്കാരനായ പോലീസ് ഓഫീസര്‍ ശ്വാസം മുട്ടിച്ച് കൊലപ്പെടുത്തിയതാണ് പ്രതിഷേധത്തിന് തിരികൊളുത്തിയത്. മിനിയാപൊലിസില്‍ തുടങ്ങിയ പ്രക്ഷോഭം അതിവേഗമാണ് അമേരിക്കയിലെങ്ങും വ്യാപിച്ചത്. വളരെ പെട്ടെന്ന് തന്നെ പ്രക്ഷോഭം മറ്റു രാജ്യങ്ങളിലേക്കും പടര്‍ന്നു.

Also Read: കലാപഭൂമിയായി ലണ്ടന്‍

അമേരിക്കയിലും ബ്രിട്ടനിലും ലോകത്തെല്ലായിടത്തും പ്രതിഷേധങ്ങളുടെ പ്രത്യേകത പ്രതിമകള്‍ തകര്‍ക്കപ്പെടുന്നതാണ്. കൊളോണിയലിസത്തിന്‍റെയും സാമ്രാജ്യത്വത്തിന്‍റെയും ശേഷിപ്പുകളായ പ്രതിമകളാണ് എല്ലായിടത്തും പ്രക്ഷോഭകര്‍ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. എന്നാല്‍ ലോകനേതാക്കളുടെ സ്‍മാരകങ്ങള്‍ക്ക് നേരെയും ചിലയിടങ്ങളില്‍ പ്രതിഷേധം ഉണ്ടാകുന്നു. ലോകം മാതൃകയായി കണക്കാക്കുന്ന മഹാത്മാഗാന്ധിയും മുന്‍ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രധാനമന്ത്രി വിന്‍സ്റ്റണ്‍ ചര്‍ച്ചില്‍ ഉള്‍പ്പെടെയുള്ളവരും ഇക്കൂട്ടത്തിലുണ്ട്. ജീവിതത്തിലെ ഏതോ ഒരു ഘട്ടത്തിലെങ്കിലും കറുത്തവര്‍ക്കെതിരായ നിലപാട് സ്വീരിച്ചുവെന്നതാണ് ഇവര്‍ക്കെതിരായ രോഷത്തിന് കാരണം.

ചരിത്രത്തിന്‍റെ ശേഷിപ്പുകളെന്നാണ് പ്രതിമകളെയും സ്‍മാരകങ്ങളെയും വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത് എന്നാല്‍ ഓരോ കാലത്തും അധികാരവും സ്വാധീനവുമുണ്ടായിരുന്നവര്‍ അവരുടെ താത്പര്യത്തിന് സ്ഥാപിക്കുന്നവയാണ് അവ. അതുകൊണ്ടാണ് അടിമവ്യാപാരിയുടെയും മനുഷ്യക്കടത്തുകാരുടെയും കറുത്തവരെ ദ്രോഹിച്ചവരുടെയുമെല്ലാം സ്‍മാരകങ്ങള്‍ ഉയരുന്നത്. ആ കാലത്ത് തീരുമാനങ്ങളെടുത്തവര്‍ ഏകാധിപതികളോ എതിര്‍ക്കപ്പെടാത്തവരോ ആയിരിക്കും. എന്നാല്‍ കാലം മാറുകയും സമൂഹം പുരോഗമിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോള്‍ എതിര്‍ശബ്‍ദങ്ങള്‍ ഉയരുന്നു. കാലങ്ങളായി അടിച്ചമര്‍ത്തപ്പെട്ടവര്‍ക്ക് കാണാവിലങ്ങുകള്‍ തകര്‍ത്ത് പുറത്തുവരാന്‍ ഒരു തീപ്പൊരി മതിയാകും. അപ്പോള്‍ അവര്‍ അനീതിക്കെതിരെ ശബ്‍ദമുയര്‍ത്തുന്നു. അങ്ങനെയൊരു തീപ്പൊരിയാണ് ജോര്‍ജ് ഫ്ലോയിഡിന്‍റെ മരണം അമേരിക്കയിലും ലോകമാകെയുമുള്ള വിവേചനം നേരിടുന്നവരുടെ മനസ്സില്‍ കോരിയിട്ടത്. നൂറ്റാണ്ടുകളായി നേരിട്ട അനീതിക്കും അതിക്രമത്തിനുനുമെതിരായ രോഷം തീര്‍ക്കുകയാണ് അവരിപ്പോള്‍.

Also Read" 'ഗാന്ധിജി വംശവെറിയനും ഫാസിസ്റ്റും'; പ്രതിമ നീക്കണമെന്ന് ആവശ്യം

പ്രക്ഷോഭത്തിന്‍റെ ഭാഗമായി ആദ്യമായി പ്രതിമ തകര്‍ക്കപ്പെട്ടത് ലണ്ടനിലാണ്. 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ അടിമക്കച്ചവടക്കാരനായ എഡ്വേഡ് കോസ്റ്റന്‍റെ പ്രതിമകയാണ് പ്രക്ഷോഭകര്‍ നദിയിലെറിഞ്ഞത്. അമേരിക്കയില്‍ ആദ്യം തകര്‍ക്കപ്പെട്ടത് ക്രൂരതയ്ക്ക് കുപ്രശസ്‍തനായ കോണ്‍ഫെഡറേറ്റ് ജനറല്‍ റോബര്‍ട്ട് ഇ ലീയുടെ പ്രതിമയാണ്. 19-ാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ ബെല്‍ജിയത്തിന്‍റെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്ന കോംഗോയിലെ ജനങ്ങളെ ക്രൂരമായി ദ്രോഹിച്ച കിങ് ലിയോപോള്‍ഡിന്‍റെ പ്രതിമ തകര്‍ത്തുകൊണ്ടാണ് ബെല്‍ജിയത്തിലെ ജനങ്ങള്‍ വംശീയ വിവേചനത്തിനെതിരെ പ്രതിഷേധിച്ചത്.

കോസ്റ്റണെയും ലിയോപോള്‍ഡിനെയും പോലെയുള്ളവരെ ആദരിക്കുന്നതിനെയും സ്‍മരിക്കുന്നതിനെയും ന്യായീകരിക്കുന്നവര്‍ ഇന്നുമുണ്ട്. ക്രൂരതയുടെയും അക്രമത്തിന്‍റെയും ലാഭം കൊയ്‍തവരാണവര്‍. ആയിരക്കണക്കിന് ആഫ്രിക്കക്കാരെയാണ് അവര്‍ കൊല്ലുകയും അടിമകളാക്കി കൊല്ലാക്കൊല ചെയ്യുകയും ചെയ്‍തത്.

സ്വാതന്ത്ര്യ പോരാട്ടങ്ങളുടെ ഭാഗമായി ലോകചരിത്രത്തില്‍ മുമ്പും പ്രതിമകള്‍ തകര്‍ക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. 1956-ലെ ഹംഗേറിയന്‍ വിപ്ലവത്തില്‍ പ്രക്ഷോഭകര്‍ ജോസഫ് സ്റ്റാലിന്‍റെ പ്രതിമ തകര്‍ത്തു. സോവിയറ്റ് നേതാവിന്‍റെ 70-ാം ജന്‍മദിനത്തില്‍ പ്രക്ഷോഭകര്‍ നല്‍കിയ സമ്മാനമായിരുന്നു അത്. 2003-ല്‍ ഇറാഖ് തലസ്ഥാനമായ ബാഗ്‍ദാദില്‍ സദ്ദാം ഹുസൈന്‍റെ പ്രതിമ പ്രക്ഷോഭകര്‍ തകര്‍ത്തു.

Also Read: അമേരിക്കയില്‍ വീണ്ടും കറുത്തവര്‍ഗക്കാരന്‍റെ മരണം

എല്ലാ ചരിത്രസ്‍മാരകങ്ങളെയും ഒരുപോലെ അപലപിക്കാനും തകര്‍ക്കാനും കഴിയില്ല. ബ്രിട്ടനിലെ യുദ്ധകാല നേതാവ് വിന്‍സ്റ്റണ്‍ ചര്‍ച്ചിലിന്‍റെയും ഇറ്റായിലന്‍ പര്യവേക്ഷകന്‍ ക്രിസ്റ്റഫര്‍ കൊളംബസിന്‍റെയും പ്രതിമകളും പ്രക്ഷോഭകരുടെ രോഷത്തിനിരയാകുകയാണ്. വെസ്റ്റ്‍മിനിസ്റ്ററിലെ ചര്‍ച്ചില്‍ പ്രതിമയില്‍ പ്രക്ഷോഭകര്‍ വംശീയവാദി എന്നെഴുതി മുഖം മറച്ചത് കഴിഞ്ഞയാഴ്‍ചയാണ്. രാജ്യത്തെയും യൂറോപ്പിനെയാകെയും വംശീയതയില്‍ നിന്നും ഫാസിസത്തില്‍ നിന്നും രക്ഷിച്ച ചര്‍ച്ചില്‍ ഹീറോയാണെന്നാണ് ചര്‍ച്ചിലിന്‍റെ ജീവചരിത്രം എഴുതിയ ബ്രിട്ടീഷ് പ്രധാനമന്ത്രി ബോറിസ് ജോണ്‍സണ്‍ പറഞ്ഞത്. ചര്‍ച്ചിലിന്‍റെ അന്നത്തെ ചില അഭിപ്രായങ്ങള്‍ ഇന്ന് സ്വീകാര്യമല്ലെന്നും എന്നാല്‍ ചരിത്രത്തില്‍ അനാവശ്യ ഇടപെടല്‍ നടത്താന്‍ താത്പര്യമില്ലെന്നും അദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കുന്നു.

ഓസ്ട്രേലിയയിലെയും അമേരിക്കയിലെയും തദ്ദേശവാസികള്‍ക്കെതിരെ തെറ്റായി ഒന്നും നടന്നിട്ടില്ലെന്നും ഉയര്‍ന്ന വര്‍ഗത്തിലുള്ളവര്‍ അവരുടെ സ്ഥാനം ഏറ്റെടുക്കുക മാത്രമാണ് ചെയ്‍തതെന്നുമാണ് 1937-ല്‍ ചര്‍ച്ചില്‍ പറഞ്ഞത്. ഇതാണ് ചര്‍ച്ചിലിന് നേരെയുള്ള രോഷത്തിന് കാരണം. താന്‍ കണ്ടെത്തിയ നാടുകളിലുള്ള തദ്ദേശീയരെ മുഴുവന്‍ അടിച്ചമര്‍ത്തി എന്നതാണ് കൊളംബസിനെ വംശീയവാദിയാക്കുന്നത്. തീവ്രവാദത്തെയും അക്രമത്തെയും വെളുത്തവരുടെ അപ്രമാദിത്തത്തെയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നവയാണെന്നതും ചില പ്രതിമകള്‍ ലക്ഷ്യമിടാന്‍ കാരണമാണ്.

Also Read: വീണ്ടും അമേരിക്കയെ വെല്ലുവിളിച്ച് ഉത്തര കൊറിയ

പ്രക്ഷോഭകര്‍ നദിയിലെറിഞ്ഞ കോസ്റ്റന്‍റെ പ്രതിമ വീണ്ടെടുത്ത് മ്യൂസിയത്തില്‍ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുകയാണ് ഇപ്പോള്‍. കോസ്റ്റണ്‍ യഥാര്‍ഥത്തില്‍ ആരായിരുന്നു എന്ന് എഴുതിവെച്ചു. പ്രക്ഷോഭകര്‍ നദിയിലെറിയുമ്പോള്‍ പ്രതിമയിലടിച്ച പെയിന്‍റും വലിക്കാന്‍ ഉപയോഗിച്ച കയറുകളും നീക്കം ചെയ്‍തിട്ടില്ല. പ്രതിമയ്ക്ക് ചുറ്റം ബ്ലാക്ക് ലൈവ്സ് മാറ്റര്‍ ബാനറുകളുമുണ്ട്. അതോടെ വര്‍ണവിവേചനത്തിനെതിരായ പ്രക്ഷോഭത്തിന്‍റെ ചരിത്രമായി ഈ പ്രതിമ മാറി.

ചരിത്രം മായ്‍ച്ചുകളയുന്നതിന് പകരം പുതിയ ഏടുകള്‍ കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കുകയാണ് വേണ്ടത്. അത് കടന്നുപോയ വഴികളുടെ ഭീകരതയെക്കുറിച്ചും നേരിട്ട അനീതികളെക്കുറിച്ചും ഭാവി തലമുറയെ പഠിപ്പിക്കും. ചരിത്രത്തെ ഓരോരുത്തരും മനസ്സിലാക്കുന്നത് വ്യത്യസ്‍തമായാണ്. എന്നാല്‍ ചരിത്രസത്യങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊണ്ടുകൊണ്ട് മാത്രമെ ഭാവിയിലേക്കുള്ള യാത്ര സാധ്യമാകൂ.


(ഈ ലേഖനത്തില്‍ പ്രതിപാദിച്ചിട്ടുള്ള കാര്യങ്ങള്‍ ലേഖികയുടെ വ്യക്തിപരമായ അഭിപ്രായങ്ങളാണ്. സമയം മലയാളത്തിന്‍റെ അഭിപ്രായമല്ല)

ആര്‍ട്ടിക്കിള്‍ ഷോ