സൗരയൂഥത്തിലെ ഏറ്റവും മനോഹരമായ ഗ്രഹമാണ് ശനി. വലയങ്ങളാണ് ശനിയുടെ ഭംഗി. അധികം വൈകാതെ ശനിയുടെ വലയങ്ങള് ഇല്ലാതാകുമെന്നതാണ് വാനനിരീക്ഷകരെ വിഷമിപ്പിക്കുന്ന ഒരു കാര്യം. ശനിയുടെ വലയങ്ങള് താല്ക്കാലികമാണെന്നാണ് ഗവേഷകര് ഇപ്പോള് കണ്ടെത്തിയിരിക്കുന്നത്. മഞ്ഞ് കണങ്ങളാണ് വലയത്തിന് കാരണം. ഈ വലയങ്ങള് പതിയെ ശനിയുടെ ആകര്ഷണം കാരണം ഇല്ലാതാകും. മഴപോലെ ഈ കണങ്ങള് ശനിയുടെ ഉപരിതലത്തില് പതിക്കും. എന്തെങ്കിലും പ്രത്യേക പ്രതിഭാസമോ പ്രശ്നങ്ങളോ കാരണമല്ല ഇങ്ങനെ സംഭവിക്കുന്നത്. വളരെ സ്വാഭാവികമായ പ്രതിഭാസമാണിത്.
ഡിസംബര് 17ന് പുറത്തിറങ്ങിയ ഇകാറസ് എന്ന പീയര്-ജേണലിലാണ് പഠനം പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയത്. നാസയുടെ ഗൊദാഡ് ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിലെ ശാസ്ത്രജ്ഞരാണ് ഈ പഠനത്തിന് പിന്നില്.
ചെറിയ പയര് മണിയോളം വലിപ്പമുള്ള ഐസ് കണങ്ങള് മുതല് കൂറ്റന് പാറക്കെട്ടുകളുടെ വലിപ്പമുള്ള കഷ്ണങ്ങള് വരെ ഉള്പ്പെടുന്നതാണ് ശനിയുടെ വലയങ്ങള്. ഐസ്, പാറക്കഷണങ്ങള്ക്ക് സമാനമായ വസ്തുക്കള് എന്നിവയാണ് ഇതിലുള്ളത്. വലയങ്ങള് ശനിക്ക് മാത്രം ലഭിച്ചത് എങ്ങനെയാണ് എന്നതില് വിവിധ നിരീക്ഷണങ്ങളുണ്ട്.
ഇതില് പ്രധാനപ്പെട്ടത് നമ്മുടെ സൗരയൂഥത്തിന്റെ ജനനസമയത്ത് സൂര്യനും മറ്റ് ഗ്രഹങ്ങളും ഉണ്ടായ അതേ വാതകങ്ങളും പൊടിയും ചേര്ന്നാണ് സവിശേഷമായി വലയങ്ങള് ഉണ്ടായതെന്ന് ഗവേഷകരില് ഭൂരിപക്ഷം കരുതുന്നു. ഇത് ഏതാണ്ട് നാലര ബില്യണ് വര്ഷങ്ങള്ക്ക് മുന്പാണെന്ന് ഓര്ക്കണം.
മറ്റൊരു പ്രചാരത്തിലുള്ള നിരീക്ഷണം ശനിയുടെ ഒരു ഉപഗ്രഹം തകര്ന്ന് ചിതറിയതാണ് വലയങ്ങള് സൃഷ്ടിച്ചതെന്നാണ്. ശനിയുടെ ചുറ്റും 62 ചന്ദ്രന്മാര് വലയം ചെയ്യുന്നതായാണ് ഔദ്യോഗിക കണക്ക്. ഇവയില് എതെങ്കിലും ഒരു ഉപഗ്രഹം ആകര്ഷണം കാരണം കൂട്ടിയിടിച്ച് ചിന്നിച്ചിതറിയതാകാം വലയങ്ങള്ക്ക് കാരണം.
കട്ടിയുള്ള വലയങ്ങള് ഉള്ളതുകൊണ്ടാണ് ചെറിയ വലയങ്ങള് ഇല്ലാതാകുന്നത് മനുഷ്യര് ശ്രദ്ധിക്കാതെ പോയത്. ഇതിനോടകം ഒരുപാട് ഭാഗങ്ങള് ഈ വലയത്തില് നിന്ന് ഇല്ലാതായിട്ടുണ്ട്. ഏകദേശം 300 ദശലക്ഷം വര്ഷമാണ് പരമാവധി ആയുസ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. വ്യാഴം, യുറാനസ്, നെപ്ട്ട്യൂണ് ഗ്രഹങ്ങള്ക്ക് ചുറ്റും വലയങ്ങളുണ്ട്. ശനിയുടെത് പോലെ കട്ടിയുള്ള വലയങ്ങളല്ല എന്നത് കൊണ്ട് നമ്മള് അറിയുന്നില്ലെന്ന് മാത്രം.
ഡിസംബര് 17ന് പുറത്തിറങ്ങിയ ഇകാറസ് എന്ന പീയര്-ജേണലിലാണ് പഠനം പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയത്. നാസയുടെ ഗൊദാഡ് ബഹിരാകാശ കേന്ദ്രത്തിലെ ശാസ്ത്രജ്ഞരാണ് ഈ പഠനത്തിന് പിന്നില്.
ചെറിയ പയര് മണിയോളം വലിപ്പമുള്ള ഐസ് കണങ്ങള് മുതല് കൂറ്റന് പാറക്കെട്ടുകളുടെ വലിപ്പമുള്ള കഷ്ണങ്ങള് വരെ ഉള്പ്പെടുന്നതാണ് ശനിയുടെ വലയങ്ങള്. ഐസ്, പാറക്കഷണങ്ങള്ക്ക് സമാനമായ വസ്തുക്കള് എന്നിവയാണ് ഇതിലുള്ളത്. വലയങ്ങള് ശനിക്ക് മാത്രം ലഭിച്ചത് എങ്ങനെയാണ് എന്നതില് വിവിധ നിരീക്ഷണങ്ങളുണ്ട്.
ഇതില് പ്രധാനപ്പെട്ടത് നമ്മുടെ സൗരയൂഥത്തിന്റെ ജനനസമയത്ത് സൂര്യനും മറ്റ് ഗ്രഹങ്ങളും ഉണ്ടായ അതേ വാതകങ്ങളും പൊടിയും ചേര്ന്നാണ് സവിശേഷമായി വലയങ്ങള് ഉണ്ടായതെന്ന് ഗവേഷകരില് ഭൂരിപക്ഷം കരുതുന്നു. ഇത് ഏതാണ്ട് നാലര ബില്യണ് വര്ഷങ്ങള്ക്ക് മുന്പാണെന്ന് ഓര്ക്കണം.
മറ്റൊരു പ്രചാരത്തിലുള്ള നിരീക്ഷണം ശനിയുടെ ഒരു ഉപഗ്രഹം തകര്ന്ന് ചിതറിയതാണ് വലയങ്ങള് സൃഷ്ടിച്ചതെന്നാണ്. ശനിയുടെ ചുറ്റും 62 ചന്ദ്രന്മാര് വലയം ചെയ്യുന്നതായാണ് ഔദ്യോഗിക കണക്ക്. ഇവയില് എതെങ്കിലും ഒരു ഉപഗ്രഹം ആകര്ഷണം കാരണം കൂട്ടിയിടിച്ച് ചിന്നിച്ചിതറിയതാകാം വലയങ്ങള്ക്ക് കാരണം.
കട്ടിയുള്ള വലയങ്ങള് ഉള്ളതുകൊണ്ടാണ് ചെറിയ വലയങ്ങള് ഇല്ലാതാകുന്നത് മനുഷ്യര് ശ്രദ്ധിക്കാതെ പോയത്. ഇതിനോടകം ഒരുപാട് ഭാഗങ്ങള് ഈ വലയത്തില് നിന്ന് ഇല്ലാതായിട്ടുണ്ട്. ഏകദേശം 300 ദശലക്ഷം വര്ഷമാണ് പരമാവധി ആയുസ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. വ്യാഴം, യുറാനസ്, നെപ്ട്ട്യൂണ് ഗ്രഹങ്ങള്ക്ക് ചുറ്റും വലയങ്ങളുണ്ട്. ശനിയുടെത് പോലെ കട്ടിയുള്ള വലയങ്ങളല്ല എന്നത് കൊണ്ട് നമ്മള് അറിയുന്നില്ലെന്ന് മാത്രം.