ആപ്പ്ജില്ല

'രജപുത്താന'യിലേക്ക് ഞാനും കുറേ പെണ്ണുങ്ങളും കൂടി നടത്തിയ യാത്ര, ഭാഗം - ഒന്ന്

രജപുത്രന്മാരുടെ നാട് എന്നര്‍ത്ഥത്തില്‍ 'രജപുത്താന'എന്ന് വിളിച്ചിരുന്ന രാജസ്ഥാനിലേക്ക് നടത്തിയ യാത്രയുടെ അനുഭവങ്ങളെക്കുറിച്ച് പ്രീജ എസ് എഴുതിയ ലേഖനം വായിക്കാം.

Samayam Malayalam 3 Jun 2022, 1:42 pm

ഹൈലൈറ്റ്:

  • പുഷ്‌കര്‍ മേള കാണണം എന്ന് പ്ലാന്‍ ചെയ്താണ് യാത്ര തുടങ്ങിയത്.
  • മേളയിലെ ഒരു പ്രധാന ആകര്‍ഷണം ഒട്ടക കച്ചവടങ്ങളാണ്.
  • ഒന്നര ലക്ഷം മുതല്‍ 6 ലക്ഷം വരെ വിലയുള്ള ഒട്ടകങ്ങളെ മേളയില്‍ കണ്ടു.
ഹൈലൈറ്റ്സിനായി ആപ്പ് ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യൂ!
Samayam Malayalam Rajasthan Travel
ഭാരത സംസ്‌കാരത്തിന്റെ മഹത്തായ കാഴ്ചകള്‍ നല്‍കിയ ഒരുപ്രദേശത്തിലേക്ക് നടത്തിയ യാത്രയെക്കുറിച്ചാണ് എഴുതുന്നത്. വന്‍ കോട്ടകളുടെയും, തടാകങ്ങളുടെയും, കൊട്ടാരങ്ങളുടെയും, പ്രൗഡിയോടെ തല ഉയര്‍ത്തി നില്‍ക്കുന്ന രജപുത്ര വീരന്മാരുടെയും കഥ പറയുന്ന നാട്ടിലേക്കായിരുന്നു ആ യാത്ര. 'രജപുത്താന' എന്ന് വിളിച്ചിരുന്ന രാജസ്ഥാനിലേക്ക്.. രജപുത്രന്മാരുടെ നാട് എന്നാണ് രജപുത്താന-യുടെ അര്‍ത്ഥം. രാജസ്ഥാന്‍ എന്നത് വെറും മരുഭൂമിയല്ലെന്ന് അവിടെയത്തിയപ്പോള്‍ മനസ്സിലായി. രാജസ്ഥാനിലേക്ക് പോകണം എന്ന് ചിന്ത തുടങ്ങിയിട്ട് രണ്ടു വര്‍ഷമായി. ഒടുവില്‍ ആ സ്വപ്നം സാക്ഷത്കരിച്ചു കൊണ്ട് ഞാനും കുറേ പെണ്ണുങ്ങളും കൂടിയങ്ങ് യാത്ര തുടങ്ങി.
കൊച്ചിയില്‍ നിന്ന് - ബാംഗ്ലൂര്‍ വഴിയുള്ള കണക്ഷന്‍ ഫ്‌ളൈറ്റിലായിരുന്നു യാത്ര. രാവിലെ കയറിയ ഞങ്ങള്‍ ജയ്പൂര്‍ എത്തിയപ്പോള്‍ വൈകുന്നേരമായി. ഞങ്ങള്‍ റൂമില്‍ എത്തിയപ്പോഴേക്കും നല്ല തണുപ്പ് തുടങ്ങിയിരുന്നു. നവംബര്‍ മാസം ആയതിനാല്‍ പകല്‍ ചൂടും രാത്രിയില്‍ നല്ല തണുപ്പുമാണ് ഇവിടെ. 'പുഷ്‌കര്‍ മേള' നടക്കുന്നത് കൊണ്ട് അത് കാണണം എന്ന് മുന്‍കൂട്ടി പ്ലാന്‍ ചെയ്താണ് ഞങ്ങള്‍ എത്തിയത്. പകലിലെ യാത്ര ക്ഷീണം മുഴുവനും ഉറങ്ങി തീര്‍ത്ത്, പിറ്റേന്ന് രാവിലെ തന്നെ പുഷ്‌കര്‍ മേള കാണാനായി യാത്ര തിരിച്ചു.

പുഷ്‌കര്‍ (Pushkar)

ജയ്പൂരില്‍ നിന്ന് 145 കി.മീ ദൂരമുണ്ട് പുഷ്‌കറിലേക്ക്. എല്ലാ വര്‍ഷവും പുഷ്‌കറില്‍ നവംബര്‍ മാസത്തോട് അടുപ്പിച്ച് നടക്കാറുള്ള ഒരു ക്യാമല്‍ ഫെയര്‍ ആണ് ഈ മേള. പുഷ്‌കറിലെ മരുഭൂമി പോലെയുള്ള പ്രദേശത്താണ് മേള നടക്കുന്നത്. വര്‍ണ്ണാഭമായ സാംസ്‌കാരിക തനിമയില്‍ സമ്പന്നമായ പുഷ്‌കര്‍ മേള ഇന്ന് അന്തര്‍ദേശീയ സഞ്ചാരികളുടെ ഒരു പ്രധാന വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രമാണ്. മേള നടക്കുന്ന ഭാഗത്തിന്റെ തൊട്ടടുത്താണ് 'പുഷ്‌കര്‍ സരോവര്‍' എന്ന തടാകം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇതു ഒരു മനുഷ്യ നിര്‍മ്മിത തടാകം ആണ്.


ഈ തടാകത്തിന്റെ കരയിലാണ് ഇന്ത്യയിലെ ബ്രഹ്‌മാവിന്റെ പ്രതിഷ്ഠ ഉള്ള ഏക ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. പുഷ്‌കര്‍ ബസ് സ്റ്റോപ്പില്‍ നിന്നും മേള നടക്കുന്ന സ്ഥലത്തേക്ക് ഒട്ടക വണ്ടിയില്‍ ആണ് പോയത് (ജീപ്പും ഉണ്ട്). ഒരു വണ്ടിയില്‍ 6-7 പേരെ കയറ്റും, ഒരാള്‍ക്ക് 800 രൂപ പറഞ്ഞു തുടങ്ങിയെങ്കിലും ഞങ്ങള്‍ അതു 300 രൂപയില്‍ കൊണ്ടെത്തിച്ചു (എന്തിനും ഏതിനും വില പേശുന്ന നമ്മളോടാ കളി). മേള നടക്കുന്ന പുഷ്‌കര്‍ തടാകത്തിന്റെ തീരത്തേക്ക് ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളാണ് വരുന്നത്. പോകുന്ന വഴിയില്‍ ഇരു വശങ്ങളിലായി നിറയെ നെല്ലിക്ക തോട്ടങ്ങള്‍ കണ്ടു.

മേളയിലെ ഒരു പ്രധാന ആകര്‍ഷണം ഒട്ടക കച്ചവടങ്ങളാണ്. ഒട്ടകങ്ങള്‍ മാത്രമല്ല കുതിരകള്‍, പശുക്കള്‍, ചെമ്മരിയാടുകള്‍ എന്നിവ ഉള്‍പ്പെടുന്ന കന്നുകാലികളെയൊക്കെ ഇവിടെ കച്ചവടം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഒട്ടകങ്ങളെ ആണ് ഇവിടെ കൂടുതലും കാണാന്‍ കഴിയുന്നത്. പല ഇനത്തില്‍ പല വലിപ്പത്തില്‍ ഉള്ള ഒട്ടകങ്ങള്‍ ഉണ്ട്. ഇതിനെ ഭംഗിയില്‍ ഒരുക്കി നിര്‍ത്തി കാണികളെ ആകര്‍ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട് ഉടമസ്ഥര്‍. ഒന്നര ലക്ഷം മുതല്‍ 6 ലക്ഷം വരെ വിലയുള്ള ഒട്ടകങ്ങള്‍ മേളയില്‍ ഉണ്ട്. കൂടാതെ ഗ്രാമീണര്‍ താല്‍ക്കാലികമായി കെട്ടിപൊക്കിയ കരകൗശല സ്റ്റാളുകളിലൂടെ പലതരത്തിലുള്ള വളകള്‍, ആഭരണങ്ങള്‍, തുണിത്തരങ്ങള്‍ എന്നിവ കച്ചവടം ചെയ്യുന്നുണ്ട്.

സിഖ് മത സ്ഥാപകനും ഗുരുവുമായ ഗുരുനാനാക്കിന്റെയും ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിങ്ങിന്റെയും ഗുരുദ്വാരകളും പുഷ്‌കറിലുണ്ട്. പുഷ്‌കറിലെ സന്ദര്‍ശനത്തിന് ശേഷം അജ്മീറിലേക്കാണ് പോയത്. അജ്മീറില്‍ നിന്ന് 15 കി.മീ ദൂരത്തിലാണ് പുഷ്‌കര്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. അജ്മീര്‍ ദര്‍ഗ എന്ന് വിളിക്കുന്ന ശരീഫ് ദര്‍ഗ സൂഫികളുടെ ഒരു കേന്ദ്രമാണ്. എല്ലാ ജാതി മതസ്ഥര്‍ക്കും സ്ത്രീകള്‍ക്കും ഇതിനുള്ളില്‍ പ്രവേശിക്കാം. വഴിയില്‍ ഉടനീളം ദര്‍ഗയിലേക്കുള്ള പൂക്കള്‍ കച്ചവടം ചെയ്യുന്നത് കാണാം. നല്ല തിരക്കായിരുന്നു ഉള്ളില്‍. പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചാല്‍ എല്ലാം സാധിക്കും എന്ന വിശ്വാസം എല്ലാ ജനങ്ങളെയും ഇവിടെ എത്തിക്കുന്നു. എല്ലാ വശവും ആരവല്ലി മലനിരകളാല്‍ ചുറ്റപ്പെട്ട അജ്മീര്‍ ഒരു മനോഹരമായ പ്രദേശമായിരുന്നു.


പിങ്ക് സിറ്റി (Pink City)

ജയ്പൂര്‍ നഗരമായിരുന്നു അടുത്തതായി ഞങ്ങള്‍ ചുറ്റിയടിച്ചത്. പിങ്ക് സിറ്റി എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന പ്രദേശം ഓള്‍ഡ് ജയ്പൂര്‍ നഗരത്തില്‍ മാത്രം ഒതുങ്ങി നില്‍കുന്നു. ഈ പ്രദേശത്തിലൂടെ യാത്ര ചെയ്യുമ്പോള്‍ എല്ലാം ഒരേ നിറങ്ങളില്‍ ഉള്ള പഴയ കൊട്ടാര സമാനമായ കെട്ടിടങ്ങളുടെ നിരയാണ്. പിങ്ക് എന്ന് പറയുന്നെങ്കിലും ചുടുകട്ട ചുവപ്പാണ് എല്ലാ കെട്ടിടങ്ങളുടെയും നിറം. എന്നാല്‍ പ്രദേശത്തോട് അടുത്തുള്ള 'ഹവാമഹല്‍' (palace of winds) എന്ന കൊട്ടാരം ഇതില്‍ നിന്ന് വളരെ വേറിട്ടു നില്കുന്നു.

പണ്ട് കൊട്ടാരത്തിലെ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് പുറം കാഴ്ചകള്‍ കാണാനായി നഗരപാതയോട് ചേര്‍ന്ന് നിര്‍മ്മിച്ചതാണ് ഈ മഹല്‍. ഇതിന്റെ ചെറിയ ചെറിയ ജനാലകളില്‍ കൂടി ആണ് അവര്‍ കാഴ്ചകളും ഉത്സവങ്ങളും കണ്ടിരുന്നത്. പുറമെ നിന്ന് നോക്കുന്നവര്‍ക്ക് കൊട്ടാരത്തിനുള്ളില്‍ ആരെങ്കിലുമുണ്ടെന്ന് മനസ്സിലാവുകയുമില്ല. രാത്രിയില്‍ ഈ വഴി പോകുമ്പോള്‍ ദീപാലങ്കാരങ്ങളില്‍ മുഖരിതമായ ഇവിടുത്തെ കാഴ്ച വിസ്മയിപ്പിച്ചുകളഞ്ഞു. ഇന്നത്തെ ന്യൂ ജയ്പൂര്‍ സിറ്റിയിലേക്ക് എത്തിയാല്‍ എല്ലാ നിറങ്ങളിലും ആധുനിക രീതിയിലും ഉള്ള കെട്ടിടങ്ങളും മാളുകളുമാത്രമാണ് കാണാന്‍ കഴിയുന്നത്.

അമീര്‍ കോട്ട/ ആംബര്‍ കോട്ട (Ameer Fort/ Amber Fort)

മഹാരാജ മാന്‍ സിംഗ് രജപുത്രനാണ് ആംബര്‍ കോട്ട നിര്‍മ്മിച്ചത്. യുനെസ്‌കോ-യുടെ വേള്‍ഡ് ഹെറിറ്റേജ് ലിസ്റ്റില്‍ ഇതും ഉള്‍പ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഒരു കുന്നിന്‍ മുകളില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ കോട്ട ജയ്പൂരിലെ പ്രധാന വിനോദ സഞ്ചാര കേന്ദ്രമാണ്. ആംബര്‍ കോട്ട അതിന്റെ പ്രൗഡ ഗംഭീരമായ തലയെടുപ്പോടെ നില്‍ക്കുന്നത് നമുക്ക് ദൂരെ നിന്നും തന്നെ കാണാന്‍ സാധിക്കും. ചൈന വന്‍മതില്‍ പോലെയുള്ള മതിലുകളാണ് ഈ കോട്ടയ്ക്ക് ചുറ്റുനുമുള്ളത്. ചുവന്ന കല്ലുകളും, മാര്‍ബിളും, കണ്ണാടിയും കൊണ്ട് നിര്‍മ്മിച്ച മുഗള്‍ കരവിരുതിലാണ് ഈ കൊട്ടാരം നിര്‍മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.


കോട്ടയ്ക്കുള്ളില്‍ കടന്നാല്‍ പിന്നെ ഗൈഡിന്റെ സഹായം ഇല്ലാതെ തിരിച്ചു പുറത്ത് ഇറങ്ങാന്‍ സാധിക്കില്ല. അത്രയ്ക്കും സങ്കീര്‍ണമായ നിര്‍മ്മിതിയാണ് ഇത്. പ്രധാന മുറിയില്‍ നിന്ന് ഊണ് മുറിയില്‍ എത്താന്‍ തന്നെ കുറേ ചുറ്റി തിരിയണം. കൊട്ടാരത്തിനുള്ളില്‍ മറ്റ് ഒരുപാട് വിസ്മയങ്ങളും ഉണ്ട്. ദിവാന്‍ ഈ ആം, ശീഷ് മഹല്‍, ജലേബ് ചൗക്ക് ഇവയൊക്കെ ഇതില്‍ പെടും. രാജാ മാന്‍ സിംഗിന് 12 ഭാര്യമാര്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. അതു കൊണ്ട് തന്നെ ഇതിനുള്ളില്‍ 12 മഹലുകളും നിര്‍മ്മിച്ചിരുന്നു. പൂവുകളിലും പച്ചക്കറികളിലും നിന്ന് എടുത്ത പ്രകൃതി ദത്തമായ നിറങ്ങള്‍ ആണ് കൊട്ടാരത്തിന് നിറം നല്‍കാന്‍ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത്.

ജല്‍ മഹല്‍ (Jalmahal )

ജയ്പൂരിലെ മാന്‍സാഗര്‍ തടാകത്തില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന കൊട്ടാരം ആണ് ജല്‍ മഹല്‍. പുറത്ത് നിന്നു മാത്രമേ ഇപ്പോള്‍ ഇതു കാണാന്‍ സാധിക്കൂ. രജപുത്രരുടെയും മുഗള്‍ വംശജരുടെയും വാസ്തുശൈലികല്‍ സംയോജിപ്പിച്ചാമ് ഈ മഹല്‍ പണിതിരിക്കുന്നത്. അഞ്ചു നിലകളുള്ള ഈ മഹല്‍ ഒരു അത്ഭുതമാണ്. തടാകത്തിലെ ജലനിരപ്പ് ഉയരുമ്പോള്‍ താഴെയുള്ള നാല് നിലകളും വെള്ളത്തിനടിയിലാകും. ജല്‍ മഹലിന്റെ സവിശേഷതകള്‍ കേട്ടപ്പോള്‍ അത് സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ സാധിക്കാത്തത് ഒരു നഷ്ടമാണെന്ന് തോന്നിപ്പോയി.

സിറ്റി പാലസ് (city palace)

ജയ്പൂര്‍ നഗരത്തിന്റെ മധ്യത്തായി നിലകൊള്ളുന്ന കൊട്ടാരമാണ് 'സിറ്റി പാലസ്'. ഭാരതീയ വാസ്തു ശില്പ കലയും, മുഗള്‍, ബ്രിട്ടീഷ് ശൈലികളും സമന്വയിപ്പിച്ച് നിര്‍മ്മിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ കൊട്ടാരം അത്ഭുതപ്പെടുത്തി കളഞ്ഞു. ചന്ദ്രമഹല്‍, മുബാരക് മഹല്‍ എന്നീ മാളികകളും മറ്റു വിശേഷനിര്‍മ്മിതികളും ഈ കൊട്ടാരസമുച്ചയത്തിനകത്തുണ്ട്. മഹാരാജ സവായ് ജയ് സിങ് രണ്ടാമന്റെ കാലത്താണ് ഈ കൊട്ടാര സമുച്ചയം നിര്‍മ്മിച്ചതെന്നാണ് ഗൈഡ് പറഞ്ഞത്.


നഹര്‍ഗഡ് ഫോര്‍ട്ട് ( Nahargarh fort)

നഹര്‍ഗഡ് കോട്ടയിലെത്തിയപ്പോള്‍ രസകരമായ കഥകളായിരുന്നു ഞങ്ങളെ കാത്തിരുന്നത്. മഹാരാജ സവായ് ജയ് സിംഗ് പതിനൊന്നാമന്‍ ആണ് ഈ കൊട്ടാരം പണിയാന്‍ ഉത്തരവിട്ടത്ത്. എന്നാല്‍ കോട്ടയുടെ പണികള്‍ നടക്കുന്നതിനിടെ ജയ്പൂര്‍ രാജകുമാരനായിരുന്ന നഹര്‍ സിങിന്റെ ആത്മാവ് ജോലികള്‍ തടസ്സപ്പെടുത്തി കൊണ്ടിരുന്നത്രെ.. ഒടുവില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരില്‍ ഒരു ക്ഷേത്രം പണിതതിന് ശേഷമാണ് കോട്ടയുടെ ജോലികള്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞത് എന്നാണ് കഥ. പണിപൂര്‍ത്തിയായപ്പോള്‍ നഹര്‍ സിങിന്റെ പേര് ചേര്‍ത്ത് കോട്ടയ്ക്ക് പേരിടുകയും ചെയ്തു.

രജപുത്താന യാത്രവിവരണം തുടരും..

(ലേഖിക പ്രീജ എസ്, ജിഎസ്ടി ഡിപ്പാര്‍ട്‌മെന്റില്‍ ജോലി ചെയ്യുന്നു, എറണാകുളം സ്വദേശിയാണ്.)

ആര്‍ട്ടിക്കിള്‍ ഷോ