അമേരിക്കയിലെ അരിസോണയിലുള്ള കൊളറാഡോ നദിയുടെ ജലപ്രവാഹം കൊണ്ട് പതിനായിരകണക്കിന് വര്ഷങ്ങള്ക്കൊണ്ട് രൂപപ്പെട്ട മനോഹരമായ ഒരു മലയിടുക്കാണ് ഗ്രാന്ഡ് കാന്യണ്. ഈ ഗ്രാന്ഡ് കാന്യണ് പോലെ തന്നെ അതിശയകരമായ ഒരു മലയിടുക്ക് ഇങ്ങ് ഇന്ത്യയിലുമുണ്ട്. ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ കടപ്പ ജില്ലയില് പെണ്ണാ നദിക്കരയില് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ചെറിയ ഗ്രാമമാണ് ഗണ്ടികോട്ട. പെണ്ണാ നദിയുടെ ജലപ്രവാഹത്തിലൂടെ ഉണ്ടായ ഒരു മലയിടുക്കും ഇവിടെയുണ്ട്. ഈ മലയിടുക്കാണ് ഇന്ത്യന് ഗ്രാന്ഡ് കാന്യണ് എന്ന പേരില് പ്രശസ്തമായിരിക്കുന്നത്. ഈ മലയിടുക്കില് 12-ാം നൂറ്റാണ്ടില് പണികഴിപ്പിച്ച ഒരു കോട്ടയുമുണ്ട്. ഏരമല മലനിരകളുടെ ഇടയിലുള്ള മലയിടുക്കില് നിന്നാണ് ഗണ്ടികോട്ടയ്ക്ക് ആ പേര് വന്നത്. തെലുഗു ഭാഷയില് 'ഗണ്ടി' എന്നാല് മലയിടുക്ക് എന്നാണര്ത്ഥം. പ്രദേശത്തെ ഈ മലനിരകളെ ഗണ്ടികോട്ട കുന്നുകള് എന്നും വിളിക്കാറുണ്ട്. ഈ ഇടുങ്ങിയ മലയിടുക്കില് കൂടി പെണ്ണാ നദി ഒഴുകുന്നത് മനം കവരുന്ന ഒരു കാഴ്ചയാണ്. ദുര്ഘടമായതും കടന്നുചെല്ലാന് വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതുമായ ചെങ്കുത്തായ കുന്നുകളും, വളരെ വലിയ ഉരുളന് പാറകളാല് ചുറ്റപ്പെട്ടതുമായ ഈ പ്രദേശം പ്രകൃതി തനതായി ഒരുക്കിയ സംരക്ഷണയിലാണ് നിലകൊള്ളുന്നത്. ഇപ്പോള് ഗണ്ടികോട്ടയ്ക്ക് ലോക പൈതൃക പദവി നല്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങള് നടന്നുവരുകയാണ്.
കല്യാണി ചാലൂക്യരുടെ ഭരണകാലത്താണ് പെണ്ണാ നദിയുടെ വലത് കരയിലുള്ള ഈ ഗ്രാമവും മലയിടുക്കും കണ്ടെത്തിയത്. തുടര്ന്ന് അവര് സാമന്തന്മാരായ കാകതീയ രാജക്കാന്മാരുടെ സഹായത്തോടെ 1123-ല് അവിടെയൊരു മണല്ക്കോട്ട നിര്മ്മിച്ചു. പിന്നീട് ഈ പ്രദേശം പെമ്മസാനി നായകരുടെ കീഴിലെത്തിയത്തോടെ അവര് ഇവിടെ 101 ഗോപുരങ്ങളുള്ള വലിയ കോട്ട പണികഴിപ്പിച്ചു. ഗോല്ക്കൊണ്ട സുല്ത്തന്മാര് പ്രദേശത്തിന്റെ ഭരണം പിടച്ചെടുത്തതോടെ കോട്ടയില് ഇസ്ലാമിക വാസ്തുവിദ്യയുടെ വിവിധ കൂട്ടിച്ചേര്ക്കലുകളും നടത്തി.
ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള കോട്ടയാണ് ഗണ്ടികോട്ട. കല്യാണി ചാലൂക്യര്, കാകതീയര്, പെമ്മസാനി നായകര്, ഗോല്ക്കൊണ്ട സുല്ത്താനേറ്റ് തുടങ്ങിയ വിവിധ രാജവംശങ്ങളുടെ അധികാര കേന്ദ്രമായിരുന്നു ഈ കോട്ട. 300 വര്ഷത്തിലേറെ ഗണ്ടിക്കോട്ട പെമ്മസാനി നായകരുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു. കോട്ടയ്ക്കുള്ളില് പുരാതനമായ രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങള് ഉണ്ട്. മാധവനും, രംഗനാഥനുമാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രതിഷ്ഠ. നാശാവസ്ഥയിലുള്ളത് ഈ ക്ഷേത്രങ്ങള് കൂടാതെ ജാമിയാ മസ്ജിദും ഇതിനുള്ളിലുണ്ട്.
ചെങ്കല്ലില് നിര്മിച്ച കൊട്ടാരവും അതിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങളും ഇവിടെ കാണാവുന്നതാണ്. കൂടാതെ പഴയ കാലത്തെ പീരങ്കികള്, ആയുധപ്പുരകള്, പത്തായപുരകള്, ആയുധ പരിശീലന ഇടങ്ങള് അങ്ങനെ പഴയ രാജവംശങ്ങളുടെ ഓര്മ്മകള് പേറുന്ന പല അവിശിഷ്ടങ്ങളും ഇവിടെ കാണാം. ഗണ്ടികോട്ട മലയിടുക്കും, പെണ്ണാ നദിയുടെ വിശാലമായ ദൃശ്യങ്ങളും, വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങളും ഒക്കെയായി സഞ്ചാരികളെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്ന ഒട്ടേറെ കാര്യങ്ങള് ഇവിടെയുണ്ട്. നദികരയില് സഞ്ചാരികള്ക്ക് ക്യാമ്പ് ചെയ്യാനുള്ള സൗകര്യങ്ങളുമുണ്ട്.
ഗണ്ടികോട്ടയില് ആന്ധ്രാപ്രദേശ് ടൂറിസം വകുപ്പിന്റെ കീഴിലുള്ള ചെറിയ ഹോട്ടലില് താമസ സൗകര്യമുണ്ട്. കടപ്പ ജില്ലയിലെ 85 കി.മീ അകലെയാണ് ഗണ്ടികോട്ട സ്ഥതി ചെയ്യുന്നത്. 15 കി.മീ അകലെയുള്ള ജമ്മലമഡുഗു ആണ് അടുത്തുള്ള പട്ടണം. ജമ്മലമഡുഗു പഴയ ബസ്സ്റ്റാന്ഡില് നിന്നും ഗണ്ടികോട്ടയിലേക്ക് ബസുകള് ലഭ്യമാണ്. ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള റെയില്വേ സ്റ്റേഷന് 28 കി.മീ അകലെയുള്ള മുധാനുരു സ്റ്റേഷനാണ്. 77 കി.മീ അകലെയുള്ള കടപ്പ എയര്പോര്ട്ടാണ് (റിജീയണല് എയര്പോര്ട്ട്) അടുത്തുള്ള വിമാനത്താവളം.
കല്യാണി ചാലൂക്യരുടെ ഭരണകാലത്താണ് പെണ്ണാ നദിയുടെ വലത് കരയിലുള്ള ഈ ഗ്രാമവും മലയിടുക്കും കണ്ടെത്തിയത്. തുടര്ന്ന് അവര് സാമന്തന്മാരായ കാകതീയ രാജക്കാന്മാരുടെ സഹായത്തോടെ 1123-ല് അവിടെയൊരു മണല്ക്കോട്ട നിര്മ്മിച്ചു. പിന്നീട് ഈ പ്രദേശം പെമ്മസാനി നായകരുടെ കീഴിലെത്തിയത്തോടെ അവര് ഇവിടെ 101 ഗോപുരങ്ങളുള്ള വലിയ കോട്ട പണികഴിപ്പിച്ചു. ഗോല്ക്കൊണ്ട സുല്ത്തന്മാര് പ്രദേശത്തിന്റെ ഭരണം പിടച്ചെടുത്തതോടെ കോട്ടയില് ഇസ്ലാമിക വാസ്തുവിദ്യയുടെ വിവിധ കൂട്ടിച്ചേര്ക്കലുകളും നടത്തി.
ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള കോട്ടയാണ് ഗണ്ടികോട്ട. കല്യാണി ചാലൂക്യര്, കാകതീയര്, പെമ്മസാനി നായകര്, ഗോല്ക്കൊണ്ട സുല്ത്താനേറ്റ് തുടങ്ങിയ വിവിധ രാജവംശങ്ങളുടെ അധികാര കേന്ദ്രമായിരുന്നു ഈ കോട്ട. 300 വര്ഷത്തിലേറെ ഗണ്ടിക്കോട്ട പെമ്മസാനി നായകരുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു. കോട്ടയ്ക്കുള്ളില് പുരാതനമായ രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങള് ഉണ്ട്. മാധവനും, രംഗനാഥനുമാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രതിഷ്ഠ. നാശാവസ്ഥയിലുള്ളത് ഈ ക്ഷേത്രങ്ങള് കൂടാതെ ജാമിയാ മസ്ജിദും ഇതിനുള്ളിലുണ്ട്.
ചെങ്കല്ലില് നിര്മിച്ച കൊട്ടാരവും അതിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങളും ഇവിടെ കാണാവുന്നതാണ്. കൂടാതെ പഴയ കാലത്തെ പീരങ്കികള്, ആയുധപ്പുരകള്, പത്തായപുരകള്, ആയുധ പരിശീലന ഇടങ്ങള് അങ്ങനെ പഴയ രാജവംശങ്ങളുടെ ഓര്മ്മകള് പേറുന്ന പല അവിശിഷ്ടങ്ങളും ഇവിടെ കാണാം. ഗണ്ടികോട്ട മലയിടുക്കും, പെണ്ണാ നദിയുടെ വിശാലമായ ദൃശ്യങ്ങളും, വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങളും ഒക്കെയായി സഞ്ചാരികളെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്ന ഒട്ടേറെ കാര്യങ്ങള് ഇവിടെയുണ്ട്. നദികരയില് സഞ്ചാരികള്ക്ക് ക്യാമ്പ് ചെയ്യാനുള്ള സൗകര്യങ്ങളുമുണ്ട്.
ഗണ്ടികോട്ടയില് ആന്ധ്രാപ്രദേശ് ടൂറിസം വകുപ്പിന്റെ കീഴിലുള്ള ചെറിയ ഹോട്ടലില് താമസ സൗകര്യമുണ്ട്. കടപ്പ ജില്ലയിലെ 85 കി.മീ അകലെയാണ് ഗണ്ടികോട്ട സ്ഥതി ചെയ്യുന്നത്. 15 കി.മീ അകലെയുള്ള ജമ്മലമഡുഗു ആണ് അടുത്തുള്ള പട്ടണം. ജമ്മലമഡുഗു പഴയ ബസ്സ്റ്റാന്ഡില് നിന്നും ഗണ്ടികോട്ടയിലേക്ക് ബസുകള് ലഭ്യമാണ്. ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള റെയില്വേ സ്റ്റേഷന് 28 കി.മീ അകലെയുള്ള മുധാനുരു സ്റ്റേഷനാണ്. 77 കി.മീ അകലെയുള്ള കടപ്പ എയര്പോര്ട്ടാണ് (റിജീയണല് എയര്പോര്ട്ട്) അടുത്തുള്ള വിമാനത്താവളം.